Karta pobytu, status UKR. Nowe możliwości przedłużenia legalnego pobytu dla Ukraińców
29 marca 2024 roku pojawiła się propozycja zmian w ustawie o polskiej pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym. Poniżej wyjaśniamy, jakie nowe możliwości legalizacji przebywania na terenie Polski posiadają obywatele Ukrainy oraz jak przywrócić status UKR.
Status UKR a karta pobytu – kluczowe zmiany
Nowelizacja przyniesie pozytywne zmiany dla uchodźców przebywających w Polsce. Projekt ma na celu przedłużenie legalnego pobytu z 30 czerwca 2024 do 30 września 2025 roku. W związku z powyższym, uchodźcy nie będą musieli martwić się, jak zalegalizować swój pobyt po 30 czerwca tego roku. Aktualnie dokument został przekazany do Rządowego Centrum Legislacji i po konsultacjach rozpocznie się proces jego zatwierdzenia.
Zmiany proponowane w projekcie nie ograniczają się jedynie do wydłużenia okresu legalnego pobytu. Planuje się także wprowadzenie innych korzystnych regulacji, takich jak możliwość ubiegania się o zezwolenie na pobyt czasowy dla obywateli Ukrainy w celu łączenia się z rodziną. Do tej pory obywatel Ukrainy posiadający status UKR mógł składać stosowne dokumenty tylko w celu wykonywania pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej. Oznaczało to, że osoby objęte ochroną czasową nie mogły wyrobić niezbędnych dokumentów dla swoich dzieci.
Karta pobytu, status UKR – uproszczenie procedur legalizacji pobytu
Planowane zmiany wprowadzą też uproszczoną procedurę uzyskania pobytu czasowego dla osób posiadających status UKR. Nowe regulacje pozwolą na zmianę ochrony z tymczasowej na pobyt czasowy. Będą mogły to zrobić osoby, które:
- 4 marca 2024 roku posiadały status UKR,
- w dniu składania wniosku o udzielenie karty pobytu posiadają status UKR.
Karta pobytu wydana w uproszczonym trybie będzie zawierała adnotacje „Poprzednio posiadacz ochrony czasowej”, a status takiej osoby zmieni się z UKR na status CUKR.
Jak przywrócić status UKR?
Status UKR można utracić w sytuacji opuszczenia terytorium Polski na okres dłuższy niż 30 dni. W celu uniknięcia utraty statusu UKR w związku z opuszczeniem terytorium Polski na okres krótszy niż 30 dni, cudzoziemiec powinien poinformować funkcjonariusza Straży Granicznej, dokonującego odprawy paszportowej, o zamiarze wjazdu do RP w związku z korzystaniem w Polsce z uprawnień ochrony czasowej, a także każdorazowo okazać dokument elektroniczny diia.pl.
Wjazd na terytorium Polski bez poinformowania o ww. okolicznościach lub bez okazania dokumentu elektronicznego diia.pl może spowodować, iż dane cudzoziemca nie zostaną ujęte w rejestrach, w oparciu o które nadawany jest status UKR.
Jak przywrócić status UKR, jeśli pobyt poza Polską będzie dłuższy niż 30 dni? Status UKR może zostać przywrócony automatycznie, gdy obywatel Ukrainy deklaruje podczas kontroli granicznej jako cel wjazdu ewakuację z terytorium Ukrainy (także poprzez inny kraj, jeśli będzie to logicznie uzasadnione). Wobec braku okazania przez cudzoziemca podczas kontroli granicznej dokumentu diia.pl oraz braku deklaracji celu wjazdu związanego z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy, następuje zaewidencjonowanie wjazdu cudzoziemca w systemach SG, lecz poza rejestrem prowadzonym na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy pomocowej. Odzyskać status można także składając osobiście wniosek w dowolnym urzędzie gminy, gdzie na podstawie oświadczenia zostanie wskazana data ostatniego przekroczenia granicy na kierunku wjazdowym do Polski, w związku z działaniami wojennymi. Innymi słowy, obywatel Ukrainy po wjeździe na terytorium RP ma możliwość osobistego złożenia wniosku w urzędzie gminy.
Status UKR zastępuje dotychczasowy status NUE (nieaktywny status UKR) w rejestrze PESEL. Przywrócenie uprawnień wynikających z ustawy pomocowej następuje od dnia ponownego wjazdu na terytorium RP, bezpośrednio po systemowym zasileniu rejestru prowadzonego przez Straż Graniczną.
Status UKR a karta pobytu. Możliwość składania elektronicznych wniosków – rewolucja w obsłudze cudzoziemców
Ponadto, w lutym 2024 roku Rada Ministrów opublikowała plan zmian w ustawie o cudzoziemcach. Nowelizacja ma na celu usprawnienie procedur związanych z pobytem i pracą cudzoziemców w Polsce i powinna wejść w życie w II kwartale 2024 roku.
Najistotniejszą zmianą będzie możliwość składania wniosków o pobyt przez cudzoziemców w formie elektronicznej, co ma zredukować obciążenie urzędów oraz skrócić czas oczekiwania na decyzję. Wnioski w formie elektronicznej będą składane przez państwowy portal MOS – Moduł Obsługi Spraw. Portal umożliwiać będzie wypełnienie, podpisanie i wysłanie wniosku w formie elektronicznej.
